همۀ اشتباهاتی که یک معلم خصوصی باید از آنها اجتناب کند
داشتن تخصص در یک درس خاص مانند ریاضی، فیزیک، شیمی و غیره، به تنهایی برای دستیابی به موفقیت در حوزۀ تدریس خصوصی کافی نیست. برای تبدیل شدن به یک معلم خصوصی موفق و حرفه‌ای، به مهارت‌های دیگری نیز نیاز دارید که اهمیت آنها کمتر از دانش موضوعی نیست.
علاوه بر موارد بالا، اشتباهاتی نیز وجود دارند که تکرار آنها می‌تواند موجب کنسل شدن کلاس‌ها از سوی خانواده‌ها شود. عدم توجه به این موارد، در طولانی مدت به موفقیت حرفه‌ای معلم خصوصی آسیب می‌زند. ما در این مقاله از مجله اساتید استادبانک (بزرگ‌ترین سامانه تدریس خصوصی در ایران)، به بررسی 13 مورد از مهم‌ترین اشتباهات معلم خصوصی و مشکلات در کلاس درس پرداخته‌ایم. لطفا با ما همراه باشید.
1. اشتباهات معلم خصوصی در تماس تلفنی اول
در سیستم تدریس خصوصی استادبانک، به منظور مراقبت از حریم خصوصی اساتید، شماره تلفن اساتید در اختیار متقاضیان قرار نمی‌گیرد. بر خلاف بسیاری از سایت‌های تدریس خصوصی که استاد شماره خود را روی سایت قرار می‌دهد و شاگرد با او تماس می‌گیرد، در استادبانک و از قوانین کلاس خصوصی این مجموعه، این استاد است که برای هماهنگی‌های اولیه با شاگرد تماس می‌گیرد.
بنابراین نحوۀ عملکرد استاد در تماس اول با شاگرد یا با والدین او، در شروع جلسات تدریس خصوصی بسیار تأثیرگذار است. بسیاری از خانواده‌ها تنها به دلیل برخی اشتباهات معلم در این تماس مهم، از برگزاری کلاس با او منصرف شوند.
از جمله اشتباهاتی که ممکن است معلم خصوصی در اولین تماس تلفنی خود انجام دهد، عبارتند از:
- منتظر نگه داشتن شاگرد بعد از قبول درخواست او
- بیان بیش از حد رسمی یا صمیمی در تماس اول و عدم رعایت تعادل در این مورد
- نداشتن زمان کافی برای انجام صحبت‌های با شاگرد و آشنایی اولیه با او
- مشخص نکردن هدف دانش‌آموز از درخواست کلاس خصوصی در همان تماس تلفنی اولیه
- عدم انعطاف پذیری در تعیین زمان جلسۀ اول
- نهایی نکردن زمان جلسۀ اول با دانش‌آموز
- مستند نکردن اطلاعات تماس تلفنی اول
♦ در درسنامۀ اولین تماس تلفنی در دورۀ اخلاق حرفه‌ای تدریس خصوصی استادبانک، به جزییات بیشتری در این زمینه اشاره شده است. درصد ریزش شاگردانِ برخی از اساتید خصوصی، بعد از اولین تماس تلفنی، حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد است.
2. عدم وقت شناسی و کنسلی‌های مکرر
کنسل کردن یا جا به جا کردن کلاس، به خصوص در جلسۀ اول و دیر رسیدن‌های مکرر به کلاس، از جمله مواردی است که دانش‌آموز یا والدین او را از ادامۀ کلاس با معلم خصوصی مورد نظر منصرف می‌کند.
از قوانین کلاس خصوصی استادبانک این است که معلم خصوصی باید تا حد امکان، سر وقت در کلاس حضور پیدا کند. نه آن قدر زود که در برنامه‌های دانش‌آموز یا والدین او اختلال ایجاد کند و نه آن قدر دیر که به عنوان یک فرد وقت ناشناس در نظر گرفته شود. در صورتی که به هر دلیلی، امکان رسیدنِ به موقع در یک جلسۀ خاص را ندارید، حتما والدین دانش‌آموز را در جریان موضوع قرار دهید.
همچنین تا حد امکان سعی کنید از کنسل کردن کلاس یا جا به جا کردن آن به خصوص در جلسۀ اول خودداری کنید. در صورتی که چاره‌ای جز این کار نداشتید، بهتر است از شب قبل یا حداقل چند ساعت قبل از شروع کلاس، والدین یا دانش‌آموز را در جریان کنسل شدن یا تغییر زمان کلاس قرار دهید.
3. بی توجهی به پوشش، پاکیزگی و آراستگی ظاهری
برخی اساتید در جلسه اول کلاس خصوصی با پوشش غیر رسمی یا نامناسب در کلاس حاضر می شوند. ممکن است این موضوع به ذائقۀ برخی خانواده‌ها خوش نیاید و موجب قضاوت نادرست در مورد استاد شود.
♦ جلسۀ تدریس، محل فعالیت و کار استاد است؛ پس حتی اگر عادت به پوشیدن لباس رسمی در تمام جلسات کلاس ندارید، سعی کنید حداقل در جلسۀ اول با پوششی رسمی‌تری ظاهر شوید. بهتر است این موضوع را در تدریس آنلاین نیز رعایت کنید.
از سوی دیگر، با توجه به اینکه در کلاس‌های تدریس خصوصی ریاضی یا تدریس خصوصی زبان و سایر کلاس‌ها، استاد بسیار نزدیک به شاگرد می‌نشیند، پاکیزگی و آراستگی ظاهری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
♦ استعمال دخانیات قبل از کلاس، استعمال بیش از حد عطر و ادکلن، بوی بد دهان، بوی بد لباس به خصوص در فصل تابستان و مواردی از این قبیل، از جمله مثال‌هایی هستند که به دلیل رعایت نشدن آنها از سوی برخی اساتید، باعث کنسل شدن کلاس‌ها شده است. حتی اگر عادت به پوشیدن لباس رسمی ندارید، سعی کنید حداقل در جلسۀ اول با پوششی رسمی ظاهر شوید.
4. تضمین نتیجه
برخی از معلم‌های خصوصی به منظور جذب شاگرد و تحت تأثیر قرار دادن والدین او، قول‌هایی می‌دهند و تضمین می‌کنند که دانش‌آموز، با شرکت در این کلاس‌ها به برخی اهداف، مانند ورود به مدارس خاص، کسب رتبه‌های تک رقمی در کنکور یا نمرات خاص دست پیدا خواهد کرد.
اگر چه که ممکن است معلم به توانایی‌های خود ایمان داشته باشد و تسلط کاملی روی مباحث درسی داشته باشد، با این حال میزان علاقه، سطح یادگیری، توانایی‌های ذهنی و بسیاری فاکتورهای دیگر در هر دانش‌آموز متفاوت است.
بهتر است به جای تضمین کسب این گونه نتایج، ابتدا شناخت کافی از شاگرد و شرایط او به دست بیاورید، و بر این اساس، اهداف واقع بینانه‌ای را برای او در نظر بگیرید.
در صورت ایجاد توقعات بالا در دانش‌آموز و عدم دستیابی به نتایج تضمین شده، ممکن است والدین یا شاگرد، نظرات منفی را در پروفایل استاد درج کنند و از ادامۀ همکاری با استاد یا معرفی او به سایر افراد، خودداری کنند. این ایجاد توقع در والدین و دانش‌آموزان از مهم‌ترین مشکلات در کلاس درس است.
برای اطلاعات بیشتر:
5. بی‌توجهی به هدف دانش‌آموز از درخواست کلاس خصوصی
یکی از پرتکرارترین دلایل نارضایتی شاگردان و والدین او از معلم خصوصی، برآورده نشدن انتظارات آنها از کلاس خصوصی است. برای مثال، هدف دانش‌آموز از درخواست یک کلاس، کسب نمرۀ بالا در امتحان پایان ترم بوده است اما معلم به جای تمرکز روی سؤالات امتحانی، به آموزش نکات تستی پرداخته است.
بسیار ضروری است که قبل از شروع جلسه و انجام تعیین سطح، هدف دانش‌آموز و والدین او را از تشکیل کلاس به درستی درک کنید و روش تدریس خود بر اساس آن مشخص کنید. آگاهی از این انتظارات در ابتدای تدریس، از بروز نارضایتی‌ها تا حد زیادی جلوگیری خواهد کرد.
6. عدم برقراری ارتباط با والدین
♦ در مواردی که برگزاری کلاس خصوصی به درخواست والدین صورت گرفته است، بسیار ضروری است که معلم، در پایان هر جلسه، والدین را در جریان روند کلاس و میزان پیشرفت دانش‌آموز قرار دهد.
به این ترتیب علاوه بر اینکه والدین ارزیابی واقع‌بینانه‌ای از سطح درسی فرزندشان خواهند داشت، می‌توانند برای پیشرفت او با معلم همراهی کنند. متأسفانه برخی از معلم‌های خصوصی به دلیل فشردگی کلاس‌ها، بعد از اتمام کلاس، فورا منزل شاگرد را ترک می‌کنند و فرصتی برای ارائۀ گزارش به والدین ندارند.
♦ برخی از اساتید نیز به منظور افزایش انگیزۀ دانش‌آموز و والدین او بعد از کلاس، او را به عنوان شاگردی فوق‌العاده باهوش جلوه می‌دهند که مشکل خاصی در درس ندارد و به سرعت همه چیز را یاد می‌گیرد.
این موضوع توقعات غیرواقع بینانه‌ای در والدین ایجاد می‌کند و در نهایت اگر نتیجۀ نهایی، مطابق با این توقعات نباشد، علت را کم‌کاری یا ناتوانی معلم قلمداد می‌کنند. بنابراین همواره بازخوردها و گزارش‌های واقع‌بینانه و صادقانه‌ای را به والدین ارائه دهید.
♦ علاوه بر این، بسیار مهم است که در صورت تأخیر، لغو یا جابجایی کلاس، والدین را نیز در جریان این موضوع قرار دهید. برخی از اساتید، از جایی به بعد این موارد را به طور مستقیم به خود دانش‌آموز اطلاع می‌دهند، که این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز برخی مشکلات باشد.
برای مثال مواردی پیش آمده که برخی جلسات به درخواست دانش‌آموز کنسل شده، اما به دلیل اینکه معلم با والدین ارتباط نداشته، دانش‌آموز، معلم را مسئول کنسل شدن کلاس جلوه داده است. ارتباط معلم با والدین نقش تعیین کننده‌ای در فرایند یادگیری دانش‌آموز دارد.
7. نامشخص بودن مرزها و قوانین کلاس
معلم خصوصی باید در جلسه اول و در نهایت احترام، قوانین و حد و مرزهای کلاس خود را برای دانش‌آموز و والدین او تشریح کند.
استفاده نکردن از گوشی در کلاس، میزان زمان استراحت در طی جلسه، نحوۀ حضور والدین در کلاس، خوردن و آشامیدن حین درس، نحوۀ ارتباط با دانش‌آموز خارج از کلاس و در فضای مجازی و بسیاری موارد دیگر برای دانش‌آموز و والدین او مشخص شود. برای این کار می‌توانید قوانین مورد نظر را پرینت بگیرید و در جلسه اول در اختیار والدین قرار دهید.
همچنین رعایت حد و مرزِ “معلم بودن” و “دوست بودن” با دانش‌آموز، برای معلم خصوصی بسیار ضروری است. معلم خصوصی نباید به اندازه معلم مدرسه ارتباط رسمی و جدی با دانش‌اموز داشته باشد و نه به دوست صمیمی او تبدیل شود و وابستگی عاطفی در دانش‌آموز خود ایجاد کند.
8. حضور در کلاس بدون آمادگی قبلی
تسلط کامل به موضوع درس، آمادگی برای جلسه اول، داشتن یک طرح درس مشخص برای تمام دورۀ کلاس خصوصی و زمان امتحانات، همراه داشتن کتاب و جزوه‌های ضروری، ابزارهایی مانند خودکار و برگه، نمونه سوالات امتحانی و غیره، از جمله مواردی هستند که یک معلم خصوصی حرفه‌ای باید در نظر داشته باشد.
♦ برخی اساتید بدون اینکه تسلط کافی به موضوع درس داشته باشند یک کلاس را می‌پذیرند.
♦ برخی دیگر ممکن است تسلط کافی داشته باشد اما برای جلسه اول و نحوه تعیین سطح دانش آموز خودشان را آماده نمی‌کنند.
♦ مواردی نیز وجود دارند که معلم به جای کتاب یا استفاده از برگه‌های سوال، از روی گوشی تدریس می‌کند.
هیچ یک از این موارد از چشمان تیزبین والدین و دانش‌آموز پنهان نخواهند ماند و می‌توانند موجب نارضایتی شاگرد و لغو کلاس‌ها شوند.
در کلاس‌های آنلاین موضوع آمادگی برای کلاس از اهمیت بالاتری برخوردار است. بنابراین معلم باید از قبل تمام شرایط و وسایل مورد نیاز را بررسی کند تا از بروز مشکلات احتمالی در حین برگزاری کلاس جلوگیری کند. ضمن اینکه تمام سؤالات، تکالیف و تمرین‌ها باید از قبل آماده باشند.
9. اغراق و زیاده گویی در مورد خود
در دنیای رقابتی کسب و کار، برای اینکه والدین دانش‌آموز یا خود شاگرد به این اطمینان برسند که شما بهترین گزینه برای تدریس به فرزندشان هستید، بدون شک لازم است که در تماس تلفنی و همچنین در جلسۀ اول، به شیوه‌های مؤثر و البته صادقانه، از رزومه و دستاوردهایتان صحبت کنید.
متاسفانه برخی اساتید در این مورد حد تعادل را رعایت نمی‌کنند و به اغراق و خودستایی در این موارد روی می‌آورند. این موضوع به مذاق بسیاری از افراد خوش نمی‌آید و ممکن است آنها را از ادامۀ کلاس با شما منصرف کند و یا توقعات غیرمنطقی ایجاد کند که دست نیافتن به آنها به موقعیت شغلی معلم آسیب می‌زند. اغراق و زیاده گویی در مورد رزومه و دستاوردهایتان به جایگاه معلم خصوصی آسیب خواهد زد.
10. پیگیری مکرر از دانش‌آموز یا والدین او بعد از جلسه اول
در برخی موارد در پایان جلسۀ اول شاگرد یا والدین او بیان می‌کنند که زمان جلسه دوم را بعدا با استاد هماهنگ خواهند کرد. در چنین شرایطی ممکن است برخی از اساتید به منظور آگاهی از تشکیل شدن یا نشدن کلاس و برنامه‌ریزی برای سایر کلاس‌ها، این موضوع را مکررا پیگیری کنند.
پیشنهاد می‌کنیم در این مواقع فرصت فکر کردن را به شاگرد و والدین او بدهید. پس از چند روز، در صورتی که با شما تماسی گرفته نشد، نهایتاً یک بار با آنها تماس بگیرید و موضوع را یادآوری کنید.
11. از بین بردن اعتماد به نفس دانش‌آموز
برخی از معلم‌های خصوصی بعد از دیدن نمرات پایین دانش‌آموز در درس مورد نظر، به جای ایجاد حس همدلی و همراهی، دانش‌آموز را مورد قضاوت قرار می‌دهند و رفتارهایی نشان می‌دهند که اعتماد به نفس او را بیش از پیش پایین می‌آورد.
برای مثال از جملاتی مانند “باورم نمیشه اینو بلد نباشی، این که خیلی سوال ساده‌ایه” یا “این مبحث که خیلی آسونه چطور همچین نمره‌ای گرفتی؟” و غیره استفاده می‌کنند. برخی دیگر نیز تصور می‌کنند که اگر دانش‌آموز در این درس ضعیف است، احتمالا دانش آموز کندذهنی است و در همۀ دروس نیز ضعیف عمل می‌کند.
دقت کنید که شاگرد هر چقدر هم ضعیف باشد نباید حس کند نگاه شما به او از بالا به پایین است. مخصوصاً شاگردانی که سطح تحصیلی پایینی دارند و در مدرسه در معرض این نوع نگاه بوده‌اند، نسبت به این موضوع حساسیت بیشتری دارند.
در جلسۀ اول معلم باید به صورت مستمر دانش‌آموز را بابت کوچکترین توانایی‌ها و دستاوردها تشویق کند.
ضعف تحصیلی شاگرد باید با ظرافت و حساسیت بالایی به والدین و شاگرد منتقل شود. در بسیاری مواقع اشارۀ مستقیم و صریح به ضعف شاگرد، می‌تواند موجب بدبینی آنها شود. متاسفانه در برخی از تماس‌ها با استادبانک، والدین اشارۀ مستقیمِ استاد به نقاط ضعف شاگرد را غیر‌حرفه‌ای و مخرب دانسته‌اند.
12. بی اطلاعی از نرخ کلاس‌های خصوصی یکی دیگر از اشتباهات معلم خصوصی
بی اطلاعی از هزینه‌های نرمال کلاس خصوصی، می‌تواند برای معلم خصوصی مشکلاتی را ایجاد کند.
پیشنهاد قیمت‌های بسیار بالا، منجر به کاهش تعداد درخواست‌ها و در نتیجه کاهش تعداد شاگردان خواهد شد. از سویی دیگر، تعیین قیمت‌های بسیار پایین‌تر از حد نرمال نیز به والدین یا دانش‌آموز این پیام را ارسال می‌کند که معلم به اندازۀ کافی مسلط و با تجربه نیست.
قبل از پیشنهاد قیمت برای کلاس خصوصی، در این زمینه تحقیق کنید و نرخ معقولی را برای کلاس‌هایتان در نظر بگیرید.
♦ البته به طور طبیعی معلم‌های تازه‌کار قیمت‌های پایین‌تری را ارائه می‌دهند و معلم‌های شناخته شده و باتجربه، نرخ بالاتری را برای کلاس‌های خود در نظر می‌گیرند. اطلاع از همۀ این موارد و تحقیق و بررسی در مورد آن کمک می‌کند تا با توجه به شرایط خود، هزینه‌های منطقی‌تری را برای کلاستان در نظر بگیرید.
13. بی‌توجهیِ معلم به قوانین و مقرراتِ سیستمی که با آن همکاری می‌کند
اگر معلم خصوصی با سیستم‌های تدریس خصوصی مانند استادبانک همکاری می‌کند، بسیار ضروری است که به قوانین و مقررات این سیستم و تعهدات خود نسبت به آن پایبند باشد. عدم شفافیت و رعایت نکردن این قوانین و تعهدات می‌تواند لطمه‌های جبران ناپذیری به اعتبار شغلی و سابقۀ شما به عنوان یک معلم خصوصی وارد کند.
در مقالۀ “اساتید چگونه می‌توانند در استادبانک رشد کنند“، بخش موانع رشد در استادبانک، به برخی از موانع رشد و پیشرفت معلم خصوصی در این پلتفرم، اشاره شده است.
نکات پایانی در رابطه با اشتباهات معلم خصوصی
علاوه بر مواردی که در متن مقاله به آنها اشاره شد، موارد دیگری نیز وجود دارد که معلم به طور طبیعی باید از انجام آنها در کلاس خصوصی اجتناب کند. از جملۀ این اشتباهات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چک کردن مداوم موبایل سر کلاس
- صحبت از موارد حاشیه‌ای مانند مسائل سیاسی، اعتقادی و غیره
- قضاوت و اظهار نظر در مورد معلم مدرسۀ شاگرد
- بی‌توجهی به سوالات دانش‌آموز در فضای مجازی و بی پاسخ گذاشتن آنها
- طولانی کردن بی دلیل تعداد جلسات
- خوردن و آشامیدن در حین تدریس به خصوص در جلسات آنلاین
استادبانک بزرگ‌ترین و معتبرترین پلتفرم جذب و آموزش معلم خصوصی در کشور
همان طور که در ابتدای این مقاله از مجله معلم خصوصی استادبانک نیز اشاره کردیم، برای موفقیت در حوزۀ تدریس خصوصی باید از برخی اشتباهات اجتناب کرد. در این مقاله به مهم‌ترین اشتباهات معلم خصوصی که مانع رشد و پیشرفت شغلی او می‌شود، اشاره کردیم.
در آیندۀ نزدیک، دوره‌هایی تحت عنوان”رشد اساتید در استادبانک” و “توسعۀ شغلی معلمان خصوصی” ارائه می‌شود، که در این دور‌ه‌ها نکات مطرح شده را با جزییات بیشتری در اختیار شما همکاران عزیز قرار خواهیم داد.
در صورتی که هنوز به جمع اساتید استادبانک نپیوسته‌اید، کافیست شرایط همکاری با استادبانک را مطالعه کرده و فرم ثبت نام معلم خصوصی را تکمیل کنید، تا همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس بگیرند.
همچنین از طریق شمارۀ ۰۲۱۹۱۰۰۵۳۴۳ می‌توانید با مشاورین ما در ارتباط باشید و سؤالات خود را در زمینۀ استخدام معلم خصوصی مطرح کنید. از اینکه تا انتهای این مقاله همراه ما بودید، از شما سپاسگزاریم.
بحث و مشارکت در صورتی که شما هم مواردی از اشتباهات معلمان خصوصی را مشاهده کرده‌اید، لطفا نمونه‌ای از آن را به منظور افزایش آگاهی همکارانتان، در انتهای این مقاله به اشتراک بگذارید.
نظر خود را در مورد این مطلب بیان کنید: