نحوه درس خواندن و شیوه های مطالعه
نحوه درس خواندن صحیح، چیزی نیست که دانش‌آموزان شانسی به آن دست پیدا کنند. مربیان و روان‌شناسان، سال‌ها برای تعریف استاندارترین نحوه درس خواندن مطالعه کرده‌اند. آن چه به عنوان نحوه مطالعه صحیح درست معرفی می‌شود، نتیجه آزمایشات فراوانی است که بر روی گروه‌های دانش‌آموزش و دانشجویی مختلف انجام شده است.برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مقاله مشاوره تحصیلی را بخوانید.
آن چه به عنوان روش مطالعه کنکوری دروس به دانش‌آموزان توصیه می‌شود، عموما تلفیقی از نتایج به دست آمده از مطالعات دانشگاه استنفورد، ایندیانا و شیکاگو است. آن چه در ادامه گفته می‌شود، لزوم پیروی از نحوه درس خواندن صحیح و چهارچوب‌های آن است.
استادبانک سامانه انتخاب معلم خصوصی است و دانش آموزان و دانشجویان برای تقویت درسی خود با مراجعه به سایت استادبانک معلم خصوصی مورد نظر خود را می یابند به عنوان مثال بهترین معلم خصوصی اصفهان ، تهران و دیگر شهرستان ها را در استادبانک یافت و درخواست تدریس خصوصی حضوری یا آنلاین داد.
تعریف کلی نحوه درس خواندن صحیح
نحوه درس خواندن صحیح، به شما کمک می‌کند که حجم بالای اطلاعاتی که در مقابلتان قرار دارد را در کوتاه‌ترین مدت به خاطر بسپارید. مهم‌ترین نکته‌ای که درباره آموزش نحوه درس خواندن وجود دارد، شخصی سازی روش مطالعه درس‌ها است.
پس از این که شیوه مطالعه هر درس را یاد گرفتید، باید عادت‌های غلط مطالعاتی خود را شناسایی کرده و نسبت به از بین بردن آنها اقدام کنید. آن چه که پس از شخصی سازی روش مطالعه و از بین بردن عادت‌های غلط مطالعاتی به آن می‌رسید، همان چیزی است که از آن تحت عنوان نحوه درس خواندن صحیح یاد می‌شود.
پیروی از نحوه درس خواندن صحیح چگونه باعث پیشرفت تحصیلی می‌شود؟
یادگیری بر اساس استانداردهای مطالعاتی، سرعت دریافت مطالب را افزایش میدهد. علاوه بر افزایش سرعت یادگیری، مطالعه بر اساس نحوه درس خواندن استاندارد، مطالب را برای مدت زمان بیشتری در ذهنتان ثبت می‌کند. نحوه مطالعه درست هر درس، بر اساس محتوای آن و شخصیت دانش‌آموز تعریف می‌شود. بنابراین، می‌توان اینطور استنباط کرد به تعداد هر دانش‌آموز یک روش مطالعه منحصر به فرد وجود دارد.
در این سری از مقالات، مشاوران استادبانک ضمن تعریف اصول اولیه هر درس، شیوه‌های شخصی سازی نحوه درس خواندن را نیز آموزش داده‌اند. علاوه بر تعاریف اولیه و شیوه‌های شخصی سازی، چهارچوب‌های استانداردی نیز وجود دارند. لازمه جواب گرفتن از شیوه‌های مطالعاتی، پیاده سازی آن در این چهارچوب‌های استاندارد است. این چهارچوب‌ها عبارتند از:
- تدوین برنامه صحیح مطالعاتی
- مطالعه در مکان و زمان مناسب
- تجهیز مکان مطالعه با تمام چیزهایی که ممکن است نیازتان شود
- جدا کردن بحث الهام و انگیزه
- نت برداری مداوم در یک دفتر مخصوص
- ثبت دقیق وظایف
- استفاده از نت‌ها به عنوان ابزاری علیه فراموشی
- افزایشی حافظه با تکرار مداوم
- مرور هدفمند مطالب
تاثیر برنامه صحیح مطالعاتی بر بازدهی نحوه درس خواندن صحیح
ساعات خاصی از روز را به مطالعه اختصاص دهید. درست همانطور که برای غذا خوردن و خوابیدن برنامه دارید، باید برای درس خواندن نیز برنامه داشته باشید. نکته مهم بعدی، پایبندی به برنامه مطالعاتیتان است. بسیاری گمان می‌کنند که برنامه مطالعاتی، صرفا تعیین و مهندسی بازه‌های مطالعاتی است.
اما حقیقت قضیه این است که عادت‌های مطالعاتی نیز بخش مهمی از برنامه مطالعاتی محسوب می‌شوند. و اما بازه‌های مطالعاتی، بچه‌ها این که برای مطالعه هر درس باید چه مقدار زمانی را اختصاص دهید، کاملا وابسته به مهارت‌هایتان در درس مورد نظر است. اگر بر اساس استانداردترین نحوه درس خواندن جلو بروید، حین پیش مطالعه متوجه سطح مهارت‌هایتان خواهید شد. اگر کنکوری نیستید، می‌توانید به تمام درس‌های روزانه مدرسه‌تان روزی دو ساعت مطالعه در منزل اختصاص دهید.
مطالعه در زمان و مکان مناسب
اگر با تمرکز کردن مشکل دارید، تصحیح محیط اطراف می‌تواند تاثیر به سزایی در بازدهی یادگیری شما داشته باشد. محل مطالعه شما باید جایی باشد که هیچ صدایی در آن شنیده نشود. اگر محل درس خواندنتان را ثابت کنید، روند تمرکز مغزتان سریع‌تر می‌شود. مثلا مغز شما شرطی شده که وقتی بنشینید پای سفره، منتظر غذا باشد. یا وقتی بنشینید روی مبل، آماده تلویزیون نگاه کردن شود. پس قرار است وقتی در مکان مطالعه قرار می‌گیرید، مغزتان آماده مطالعه شود.
تجهیز مکان مطالعه با تمام چیزهایی که ممکن است نیازتان شود
هرچیزی که ممکن است وسط مطالعه به آن نیاز پیدا کنید را بگذارید دم دستتان. مداد، پاک کن، خودکار، کاغذ، خوراکی، آب و هرچیز دیگری مثل ماشین حساب و غیره، به غیر تلفن همراه. جای تلفن همراه بیرون از محیط درس خواندن است. وجود تلفن همراه در محیط درس خواندن، باعث می‌شود تمام نقشه‌هایتان برای پیروی نحوه درس خواندن صحیح به باد برود.
جدا کردن بحث الهام و انگیزه
تا به حال دیده‌اید که یک ورزشکار قبل از شروع مسابقه، منتظر الهام و وحی بماند؟ البته که نه. ورزشکارها هر روز تمرین می‌کنند. شاید تا سال‌ها هیچ نتیجه‌ای نگیزند اما تمرین کردن را کنار نمی‌گذارند. منظور از الهام، هر چیز عجیب و غریبی است که برای شروع منتظر آن هستید. انگیزه شما، همان نیرویی است که به شما قدرت آغاز کردن میدهد. جدا کردن بحث الهام و انگیزه، یعنی ساده کردن هرچه بیشتر چیزی که به شما قدرت شروع میدهد.
نت برداری مداوم در یک دفتر مخصوص
نحوه درس خواندن صحیح، شکلی منظم و منسجم به مطالعهتان میدهد. منظم بودن شکل مطالعه، به شما کمک می‌کند هر زمان که به دسته خاصی از اطلاعات احساس نیاز کردید، بدانید که باید کجا سراغش بروید. تمام مطالب مرتبط با یک دیگر را در کنار هم بنویسید و همه مطالب مرتبط با درستان را در یک دفترچه نگهدارید.
حالا که با ابزارهای مورد نیاز برای افزایش بازدهی نحوه درس خواندن صحیح آشنا شده‌اید، وقت آن است که آستین‌هایتان را بالا بزنید و بروید سراغ راه های یادگیری بهتر و اصولی روش مطالعه هر درس.
روش های مطالعه کدامند؟ چگونه می توان یک از یک روش مطالعه اصولی پیروی کرد؟ اگر مطالب کتاب را دیر یاد می‌گیرید یا به سرعت فراموش می‌کنید دلیل بر کم‌هوشی شما نیست.
مطالعۀ اصولی، روش‌ها و مراحل مختلفی دارد که از آن میان، روش‌هایی مانند «خلاقیت یا طرح شبکه‌ای»، «پس‌ختام» و «دقیق‌خوانی» معروف‌تر هستند. روش‌هایی مانند «خواندن بدون نوشتن»، «خط کشیدن زیر نکات مهم»، «حاشیه‌نویسی»، «خلاصه‌نویسی» و «کلیدبرداری» نیز از روش‌های معروفی هستند که تجربه نشان داده مؤثر امّا برای مطالعه‌ای اصولی ناکافی هستند. می توانید مهارت های خود را با خواندن مقاله نحوه درس خواندن و شیوه های مطالعه افزایش دهید.
انواع روش مطالعه به تفکیک متدولوژی
هیچ تعریف دقیقی از روش مطالعه درست وجود ندارد. روش مطالعه درست، روشی است که دانش‌آموز با آن احساس راحتی کند، مطالب را سریع‌تر دریافت کند و برای مدت زمان بیشتری در خاطر نگه دارد. بر همین اساس، روش‌های کلی مختلفی تحت عنوان روش مطالعه استاندارد معرفی شده‌اند، که دانش‌آموز باید بر اساس شناختی که از خود پیدا کرده یک روش را به عنوان روش اصلی مطالعه خود انتخاب کند.
البته که عوامل دیگری نیز در میزان بازدهی روش مطالعه وجود دارد که در ادامه درباره آنها نیز صحبت خواهیم کرد. دانش آموزان رشته ریاضی می توانند مطالب بیشتری را در مقاله روش مطالعه هندسه ، روش مطالعه گسسته ، روش مطالعه درس معادلات دیفرانسیل ، روش مطالعه حسابان بخوانند.
یک. روش مطالعه خلاقیت و طرح شبکه‌ای:
خلاقیت در کشیدن طرحی شبکه‌ای باعث می‌شود مفاهیم به طور عمیق در حافظۀ ما نقش ببندد. در روش طرح شبکه‌ای بسته به خلاقیت خود مطالب را به صورت نکته‌های کلیدی یا کلماتی که تداعی‌کنندة موضوع باشد به بخش‌های اصلی و فرعی دسته‌بندی می‌کنیم.
برای یادگیری روش مطالعه دروس عمومی شما مقالات تخصصی نوشته شده که با مراجعه به آن ها می توانید اطلاعات خود را تکمیل کرده و راه بیست گرفتن را دریابید، به مقالاتی مثل: روش مطالعه ادبیات کنکور ، چگونه زبان را 100 بزنیم؟ ، چگونه دینی را 100 بزنیم؟ ، روش مطالعه زبان انگلیسی ، روش مطالعه درس عربی و روش مطالعه لغت و املا مراجعه کنید.
مراحل:
1-مطالعۀ مطالب و درک آنها
2-نوشتن نکته‌های مهم به زبان خود و به صورت کلیدی در شاخه‌های اصلی طرح شبکه‌ای
3-قرار دادن توضیحات تکمیل‌کننده در شاخه‌های فرعی و فرعی‌تر
4-مراجعه به طرح شبکه‌ای و مشاهدۀ کلمات کلیدی برای یادآوری و مرور مطالب
نکته: روش طرح شبکه‌ای مغز به عنوان بهترین شیوه برای یادگیری معرفی شده زیرا درس خواندن را آسان می‌کند و بازده مطالعه را افزایش میدهد.
مدل‌های روش طرح شبکه‌ای یکی از روش های مطالعه می باشد:
- مدل شعاعی:
عنوان اصلی در کادری در وسط صفحه و عناوین فرعی پیرامون عنوان اصلی و در شعاع دایره قرار می‌گیرند.
2. مدل سازمانی:
عنوان مطلب در بالای صفحه قرار می‌گیرد و مطالب فرعی در پایین آن به صورت زیرشاحه درج می‌شوند.
می توانید نکات مطالعه دروس کنکور را در مقاله روش های صحیح مطالعه برای کنکور بخوانید.
برخی این روش از روش های مطالعه را به صورت آکولاد از کنار صفحه آغاز می‌کنند.
دو. روش مطالعه دقیق‌خوانی:
روش دقیق‌خوانی که در زیر به مراحل آن پرداخته‌ایم باعث می‌شود ابعاد موضوع را بهتر به خاطر بسپاریم:
ابتدا مفاهیم و موضوعات کلیدی متن را به‌طور خلاصه بنویسید. خلاصه‌ها را مرور و آنها را خلاصه‌تر کنید. برای ساماندهی مطالب می‌توانید آنها را به سه بخشِ موضوع اصلی، نکتۀ اصلی و نکته‌های جزئی تقسیم کرد. بهتر است مطالب را با علامت‌های مختلف و به صورت کلمات کلیدی نشان دهید.
سه. روش مطالعه PQRST:
این روش از روش های مطالعه پنج مرحله دارد و به فارسی آن را «پس‌ختام» نامیده‌اند. همانطور که از اسم این روش مطالعه پیدا است، PQRST متشکل از 5 گام اصلی است. “p” یا همان preview، به معنای پیش مطالعه و دریافت کلی مطالب درس است.
“Q” یا همان Question یعنی به چالش کشیدن دانسته‌هایتان از طرق مختلف. “R” یا همان read، که طی آن باید مطالب کتاب را به دقت بخوانید و پاسخ سوال‌هایتان را پیدا کنید. “s” که مخفف summarise است و به مرحله خلاصه نویسی از دروس اشاره دارد و در نهایت “T” که مخفف test است. شما باید در مرجله T یک آزمون خیلی جدی از خودتان بگرید.
مراحل روش مطالعه PQRST عبارتند از:
1-مطالعۀ اجمالی مطالب:
هدف در این مرحله نگاه سراسری به مطالب است؛ به‌گونه‌ای‌که در عنوان مباحث، تصاویر و بخش‌های مختلف تمرکز شود. توجه شود که هدف از مطالعه اجمالی مطالب، یادگیری صد در صد دروس نیست. کار شما در این مرحله، بررسی فهرست مطالب و سازمان دهی ایده‌ها است. برای این کار کافی است، عناوین و دو سه جمله اول هر پاراگراف را بخوانید. بعد از آشنایی با هر بخش، بخش‌های مرتبط با شماره گذاری مشخص کنید. آنچه در این مرحله مهم است درک موضوع مطلب، آشنایی با بخش‌های اصلی و فرعی آن و نیز ربط منطقی میان مباحث مختلف است.
برای پیداکردن راه هایی برای خواندن بهتر و مفیدتر درس ریاضی مقاله چگونه در درس ریاضی نمره 20 کسب کنم؟ را بخوانید و برای داشتن یک روش مطالعه استاندارد ریاضی در کنکور کسب درصد بالا در ریاضی به مقاله چگونه ریاضی را 100 بزنیم؟ مراجعه کنید.
2-پرسش از خود:
لازم است برای افزایش تمرکز و دقّت و سرعت در فهم مطالب پس از آنکه نگاه اجمالی به مطلب کردیم از خود بپرسیم که چه چیز از مطالب درک کرده‌ایم. سوالاتی که از خودتان می‌پرسید، باید بر اساس همان یکی دو خطی که مطالعه کرده‌اید، به علاوه دانش و سواد قبلیتان باشد.
3-مطالعۀ دقیق و جزئی:
در این مرحله باید مطالب را به‌طور دقیق و کامل با درک کلّیات و جزئیات بخوانیم. در حین خواندن مطالب باید در نظر داشته باشیم به سؤالاتی که در مراحل قبل در ذهن‌مان نقش بسته پاسخ دهیم. استفاده از تکنیک‌هایی مانند: نوشتن نکات مهم، خط کشیدن زیر نکات مهم، حاشیه‌نویسی (در یادگیری مطالبی که اهمیت چندانی ندارد مؤثر است)
خلاصه‌نویسی (نوشتن آنچه درک کرده‌ایم)، کلیدبرداری (نوشتن کلمه‌ای کوتاه و پُرمعنی که دیدن آن تداعی‌کنندۀ مفهوم جمله باشد) و دیگر تکنیک‌هایی که به یادگیری کمک می‌کند در این مرحله مؤثر است. باید توجه داشت که هیچ‌یک از این تکنیک‌ها به‌تنهایی برای یادگیری مؤثر کافی نیست.
در مقاله روش مطالعه ادبیات برای امتحان نکاتی را یادمیگیرید تا در امتحان ادبیاتتان بیشترین نمره را دریافت کنید.
4-تفکر دربارۀ مطالب:
در این مرحله باید به مطالبی که خوانده‌ایم فکر کنید و دانسته‌های خود را از نظر معنایی به هم ربط دهید. تفکر در حین مرحلۀ خواندن و نیز پس از آن مؤثر است. در این مرحله باید مطالبی که خوانده‌اید را به یاد آورید و اگر مطلبی را به یاد نمی‌آورید مجدد آن را مطالعه کنید. در پایان هر بخش مطالب را از حفظ بگویید.
5-مرور:
اگر می‌خواهید برای امتحان آسوده‌خاطر باشید لازم است موضوعات اصلی و نکات مهم در پایان هر فصل را مرور کنید تا از آموختن همۀ مطالب آسوده‌خاطر شوید.
دانش آموزان دوره ابتدایی میتوانند از روش ها و فنونی برای یادگیری بهتر درس علوم استفاده کنند که ما در مقال روش مطالعه علوم دبستان بطور مفصل به آن ها پراخته ایم.
شرایط جسمی و روحی لازم برای مطالعۀ درست
اگر احساس می‌کنید سه روش نام برده در یادگیری شما تأثیر چندانی ندارد گمان نبرید شما کم‌هوش یا روش‌ها نادرست است. روش‌های درست مطالعه هنگامی کارسازتر است و یادگیری را لذّت‌بخش می‌کند که فرد با شرایط مناسب جسمی و ذهنی به سراغ آنها برود.
ورود به سال کنکور و یا درگیری بیش از اندازه با درس مدرسه، می‌تواند دنیای بچه‌ها را هیجان‌انگیزتر کند. مدرسه محور شدن دنیای بچه‌ها می‌تواند به آنها احساس استقلال بدهد و خوشحالشان کند. با این حال ممکن است این درگیری بچه‌ها را دچار استرس مضاعف کند. حالا پرسش این است که چگونه باید با این شرایط استرس زا روبه‌رو شویم؟
ورزش کنید
ورزش کردن، یکی از اصلی‌ترین مکمل‌های روش مطالعه استاندارد است. ورزش منظم نه تنها سلامت جسمانی، بلکه سلامت روان ما را تضمین می‌کند. ورزش کردن باعث ترشح سروتونین و اندورفین می‌شود و این هورمون‌ها میتوانند حالمان را بهتر کنند. گنجاندن ورزش در یک برنامه شلوغ مطالعاتی خود یک امر نسبتا چالش برانگیز است. بهتر است برای این که به ورزش کردن متعهد شوید، خودتان را در یک کلاس ورزشی ثبت‌نام کنید و یا به ورزش‌های دسته جمعی روی بیاورید.
دانش آموزان رشته انسانی می توانند مقالات تخصصی ای که درمورد نحوه مطالعه دروس انسانی نوشته شده است را بخوانید، به مقالاتی مثل چگونه روانشناسی را 100 بزنیم؟ ، چگونه اقتصاد را 100 بزنیم؟ ، روش مطالعه درس جغرافیا ، روش مطالعه آمار ، روش مطالعه تاریخ ، روش مطالعه فلسفه و منطق و روش مطالعه عربی کنکور مراجعه کنید.
زمانتان را مدیریت کنید
تا زمانی که فاکتور مدیریت زمان را جدی نگیرید، کل فرآیند درس خواندنتان مثل دویدن روی تردمیل است. می‌دوید، سریع هم می‌دوید، حتی عضلاتتان هم تقویت می‌شود، اما به جایی نمی‌رسید. چرا؟ چون آن آرامش لازم برای رسیدن به هدف را ندارید.
خدا را شکر که مسئله مدیریت زمان برای بسیاری از دانش‌آموزانی که از یک مشاور کمک می‌گیرند حل شده. این مشکل بیشتر یقه بچه‌هایی را می‌گیرد که دچار وسواس مطالعاتی‌اند. سعی کنید وسواس خود را بشناسید و آن را درمان کنید تا بدین ترتیب بیشترین استفاده را از زمانتان ببرید.
خوابتان را مدیریت کنید
می‌دانم چقدر شور و شوق دارید. می‌دان که همه کلیپ‌های انگیزشی اینور و آنور دست می‌گذارند روی فاکتور خواب و یک راوی در آن سر دنیا به زبان انگلیسی عربده می‌کشد که: “بیدااااااااااااااااااار شو.”. دوست عزیز، عبارت بیدار شو با عبارت بیدار بمان فرق می‌کند.
بیدار شو، خطاب به کسانی است که ساعات معینی از روز را می‌خوابند و می‌خواهند بیدار شوند. حتما ساعات معینی را به عنوان ساعت خواب در نظر بگیرید، مکان مطالعه و خواب را از یک دیگر جدا کنید و پیش از خواب از نوشیدن هرگونه نوشیدنی کافئین دار پرهیز کنید.
دانش آموزان دوره دوم متوسطه می توانند از مقالات روش مطالعه زیست کنکور ، روش مطالعه شیمی برای کنکور ، روش مطالعه فیزیک کنکور ، چگونه زبان را 100 بزنیم؟ و روش مطالعه شیمی برای امتحان استفاده کنند تا فنون و شگردهای مطالعه دروس را بهتر یاد بگیرند.
حرف آخر برای افزایش بازدهی انواع روش مطالعه
روش نطالعه درست یک طرف، عوامل محیطی از طرف دیگر. تا زمانی که عوامل محیطی را تنظیم نکنید، از پس دروستان برنخواهید آمد. سعی کنید مکان مطالعه‌ای که انتخاب می‌کنید، تا جایی که راه دارد ساکت و خلوت باشد. دنیا را بی‌خیال شوید، بچسبید به شور و شوق آینده.
هر جه امروز پیش می‌آید چه بد و چه خوب، آینده شما را می‌سازند. هیچ اتفاق بدی آنقدر بزرگ نیست که آینده شما را زیر سوال ببرد. با این حال، تاثیر پذیری از اتفاقات بد، می‌تواند روش مطالعه شما را زیر سوال ببرد. همین زیر سوال رفتن، به تنهایی می‌تواند آیندتان را زیر سوال ببرد.