معرفی رشته روانشناسی و گرایش های آن

روانشناسی به عنوان یکی از پنج رشته‌ی مهم و پرطرفدار دانشگاهی در جهان از رشته‌های اساسی و گسترده و پرکاربرد در حوزه‌های علوم انسانی به حساب می‌آید. این رشته اخیرا در کشور ما هم بیش از قبل مورد توجه قرار گرفته و هرساله داوطلبان زیادی برای قبولی در این رشته در کنکور شرکت می‌کنند. در این مطلب از مجله استادبانک به معرفی رشته روانشناسی خواهیم پرداخت.

در این مطلب و در مصاحبه با خانم نجمیه رستمی (از اساتید استادبانک) به بررسی و معرفی رشته روانشناسی، بازار کار رشته روانشناسی، درامد رشته روانشناسی در ایران، بازار کار رشته روانشناسی، شغل روانشناسی و همچنین به آینده شغلی روانشناسی از رشته های دانشگاهی انسانی میپردازیم.

استادبانک یک سامانه قدرتمند انتخاب آنلاین معلم خصوصی و درخواست تدریس خصوصی در منزل یا آنلاین است و دانش آموزان بهترین دبیر ریاضی شیراز، تهران و سایر شهرستان ها را در استادبانک می یابند.

مقدمه مصاحبه:

نام رشته روانشناسی با اینکه به گوش اکثریت افراد رسیده است اما ازنظر ساختار و دانستن تاریخچه روانشناسی، آشنایی افراد با شغل روانشناسی نسبتاً ناشناخته مانده است. از همین جهت برای اکثر افرادی که می‌خواهند در این رشته به تحصیل بپردازند شاید راه آنچنان که باید هموار باشد، نیست. مراکز انتخاب رشته کنکور در تمامی رشته‌ها (رشته‌های انسانی، تجربی یا ریاضی) هم به همین خاطر  تاسیس شدند تا اطلاعات لازم را در خصوص رشته های انسانی به داوطلبین ارائه دهند.

به همین سبب در این مقاله ما به ضمن ارائه‌ی نکاتی، به مصاحبه باخانم نجمیه رستمی (از اساتید برتر استاد بانک) هم در مورد معرفی رشته روانشناسی پرداخته‌ایم. در ادامه خواهید خواند:

• بازار کار رشته روانشناسی به چه صورت است؟
• آینده شغلی روانشناسی برای چه کسانی روشن است؟
• درامد ماهانه یک روانشناس بالینی در ایران چقدر است؟
• بازار کار روانشناسی عمومی چگونه است؟
• گرایش های رشته روانشناسی چه چیز هایی هستند؟

1- لطفاً خودتون رو به ما معرفی کنید و بگید که چطور با رشته روانشناسی آشنا شدید؟

سلام من نجمیه رستمی هستم، فوق‌لیسانس رشته روانشناسی از دانشگاه علوم تحقیقات و از اساتید استاد بانک. من قبل از اینکه وارد رشته روانشناسی بشم در یک مرکز توان‌بخشی مشغول بکار بودم. باگذشت زمان و شناخت تاریخچه روانشناسی و آشنایی با رشته روانشناسی عمومی به این گرایش علاقه‌مند شدم. و در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به تحصیل در این رشته مشغول شدم . روانشناسی عمومی ، از گرایش‌های ارشد روانشناسی بود که من اون رو انتخاب کردم.

2- اصولا روانشناسی چجور علمیه و تو این رشته با چه چیزایی مواجهیم؟ فرق روانشناسی و روانپزشکی چیه؟

روانشناس به بررسی نحوه ادراک محیط توسط انسان از محیط خود و چگونگی رفتارها در شرایط خاص می‌پردازد. روانشناسی، علم کاربردی مطالعه رفتار و فرایندهای ذهنی بر اساس یافته‌های علمی و تحقیق شده می‌باشد. رفتار به فعالیت‌ها و اعمالی اشاره دارد که قابل مشاهده و قابل اندازه گیری می‌باشند، مانند صحبت کردن و راه رفتن، اما فرایندهای ذهنی به اعمال و فرایند‌هایی اشاره دارد که به صورت مستقیم قابل دیدن و درک کردن نیست و نمود آنها را می‌توان در رفتار و دیگر فرایند‌ها مشاهده کرد، مانند تفکر و یا هیجان و ترس.

روانشناسی به شناخت بعد معنوی و درون انسان می پردازد و حوزه مطالعات آن، رفتار انسان ها و علل و انگیزه‌های شکل گیری آن و فرآیندهای ذهنی انسان است. از آن جایی که انسان و ابعاد وجودی آن بسیار گسترده است، این علم نیز وسعت بسیاری دارد.

معمولا علم روانشناسی با روانپزشکی اشتباه گرفته‌می‌شود. روانشناسی به‌معنای مطالعه‌ی افراد، رفتارها، اعمال، افکار، تعاملات و واکنش‌های آنهاست. روان‌پزشکی به‌معنای مطالعه، تشخیص، مدیریت و پیشگیری از اختلالات روانی است. روان‌پزشکان در حقیقت پزشکان متخصص هستند.

3- فردی که سراغ رشته روانشناسی و شغل روانشناسی میره باید چه روحیه‌ای رو داشته باشه؟

کسی که قصد تحصیل در این رشته رو داره اول از همه باید خودش رو ازلحاظ روحی با مقابله از مشکلات آماده کنه منظورم این هست که اگر کسی صرفاً رتبه لازم برای این رشته رو کسب کرد، الزاماً نمیتونه روانشناس خوبی باشه. نظرات در مورد رشته روانشناسی و اینکه چه افرادی در این رشته موفق هستن ثابت هست. یعنی:

•  توانایی ارتباط برقرار کردن با افراد رو داشته باشه . یعنی در یک کلمه قدرت تعامل برقرار کردن براش کار سختی نباشه.
• هوش هیجانی داشته باشه. یعنی بتونه خودش رو در شرایط حساس کنترل کنه و بتونه با شرایط و موارد حساس کنار بیاد.
• رازدار باشه. نباید مشکلات مریض هاش رو به کسی بگه، درواقع مریض‌ها حس امنیت باید نسبت به روانشناس پیدا کنن. و روانشناس با رازداریش این حس و به بیمار منتقل میکنه.
• قوی باشه. خیلی از بچه‌هایی هستن که وارد رشته روانشناسی از تجربی میشن و اگر روحیه‌ی قوی نداشته باشن، بجای لذت بردن از کارشون بیشتر روحشون حالت فرسایشی به خودش میگیره.
• روانشناس باید با روش‌های جدید روان درمانی دنیا آشنا و نسبت به اطلاعات جدید روانشناسی به روز باشد.

4- بهترین دانشگاه روانشناسی ایران کدوم هست؟

دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی از بهترین دانشگاه روانشناسی ایران هستند که این رشته رو ارائه میدن.
اما من باید نکته‌ای رو هم اضافه کنم، اون هم این هست که محیط آکادمیک به‌صورت تکی برای وارد شدن به محیط کار کافی نیست. فارغ‌التحصیل‌های این رشته برای موفق‌تر شدن در شغل روانشناسی و داشتن آینده شغلی روانشناسی نیاز شدیدی به کارگاه‌ها و دوره‌های کارآموزی دارن.

5- شما کار کردن در حین تحصیل در رشته روان شناسی رو پیشنهاد میدید؟

بله حتماً، همونطور که قبلا هم گفتم، بازار کار روانشناسی کاملاً وابسته به کارگاه‌ها و آموزش‌های خارج از محیط دانشگاهی هست. و البته باید کارشون هم در مورد همین رشته روانشناسی باشه. این نکته یادمون باشه که کار کردن در رشته روانشناسی به شرطی سودمند هستش که استادی به‌صورت جدی به راهنمایی اونها در زمینهٔ‌ی کاریشون بپردازه.

6- رشته روانشناسی چه درسهایی دارد؟

برخی از مهمترین دروسی که در دوران تحصیل کارشناسی این رشته به آنها پرداخته می‌شود عبارتند از:

روان شناسی عمومی 1 و 2 – آمار استنباطی – روان شناسی رشد 1 و 2 – آمار توصیفی – مبانی جامعه شناسی – روش تحقیق در روان شناسی – روان شناسی یادگیری – روان شناسی تربیتی – روان شناسی اجتماعی – شخصیت  – بهداشت روانی – مقدمات نوروپسیکولوژی – تفکر و زبان – متون روان شناسی عمومی 2- سمینار در مسائل روان شناسی عمومی – روان شناسی جنایی – پژوهش های علمی ( انفرادی ) در روان شناسی عمومی – روان شناسی مشاوره و راهنمایی

7- رتبه لازم برای قبولی در رشته روانشناسی چند است؟

قبولی در این رشته از هرسه زیرگروه آزمایشی کنکور ممکن است. برای قبولی در رشته روانشناسی بسته به زیرگروه شما برخی درسها اهمیت بیشتری دارند. ضرایب دروس برای داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فیزیک برای ریاضیات 4، فیزیک 3 و شیمی 2 میباشد. ضرایب دروس برای داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی برای ریاضی 2، زیست شناسی 4، فیزیک 2 و شیمی 3 میباشد.

و ضرایب دروس برای داوطلبان گروه آزمایشی علوم انسانی برای ریاضیات 3، اقتصاد 2، ادبیات اختصاصی 2، عربی اختصاصی 1، تاریخ و جغرافیا 1، علوم اجتماعی 3، منطق و فلسفه 2 و روانشناسی 3 میباشد.

رتبه مورد نیاز برای قبولی در رشته روانشناسی بسته به زیرگروه شما متفاوت است اما رتبه‌های تاحدود 25 هزار احتمال قبولی در دانشگاه‌های دولتی را دارند. همچنین دانشگاه‌های آزاد و پیام نور و غیرانتفاعی زیادی در این رشته دانشجو جذب می‌کنند که با رتبه‌های بیشتر و حتی بدون کنکور جذب دانشجو دارند. همانند دیگر رشته‌ها دوره کارشناسی این رشته هشت ترم (چهارسال) طول می‌کشد.

7- بازار کار رشته روانشناسی چطور هست؟

بازار کار رشته روانشناسی و درآمد رشته روانشناسی صرفاً با مدرک لیسانس رونق چندانی نداره. چون فارغ‌التحصیل کارشناسی مجوز کار درمانگری نداره. اما در دوره‌ی فوق‌لیسانس و معرفی رشته روانشناسی به‌طور کامل به دانشجوها، مجوز تأسیس کلینیک، مطب، مراکز توان‌بخشی و کارهای درمانگری رو میدن.

همچنین فارغ التحصیلان این رشته این توانایی را دارند که در مراکز دولتی مثل بهزیستی، نیروی انتظامی، شهرداری، سازمان زندان ها و کانون اصلاح و تربیت همچنین مراکز مشاوره، مهدکودک، بیمارستان ها و آموزش و پرورش به کار مشغول شوند. همینطور این افراد می توانند با گرفتن مجوز از سازمان بهزیستی مهدکودک یا خانه سالمندان تاسیس کنند.

بعد از طی کردن مقطع لیسانس فرد می تواند در این مراکز خدمت کند:

• در مراکز دولتی نظیر بهزیستی، شهرداری، نیروی انتظامی، سازمان زندان ها، کانون اصلاح و تربیت
• در آموزش و پرورش به عنوان معلم و یا مشاور مدرسه
• در مهد کودک به عنوان مربی مهد
• در مراکز و کلینیک های درمان اعتیاد
• در کلینیک ها ی مشاور به عنوان مشاور و همچنین همکاری با روانپزشکان

از دیگر ردیف های شغل روانشناسی که یک فارغ التحصیل روانشناسی می‌تواند در آنها مشغول شود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• نماینده‌ی فروش
• کارشناس تبلیغات
• تکنسین و مشاور روان‌پزشک
• مشاور تحصیلی و شغلی
• افسر تحقیق و پیگیری
• نویسنده
• محقق بازار
• مددجوی کودکان
• دستیار آزمایشگاه
• کارشناس خدمات عمومی و اجتماعی
• تدریس

8- به نظر شما امکان کارآفرینی در رشته روانشناسی وجود داره؟

بله خیلی زیاد. ولی به‌صورت تیمی بازدهی بیشتری داره. شغل روانشناسی به‌صورت فردی هزینه‌های زیادی رو به همراه داره که سود زیادی برای فرد به همراه نمیاره. اما در کار تیمی، بازدهی کلینیک خیلی افزایش پیدا میکنه و افرادی که در شغل روانشناسی فعالیت دارن، سود بیشتری میکنن.

9- درآمد رشته روانشناسی در ایران چطوره؟

درآمد یک فارغ التحصیل این رشته(برای مثال حقوق ماهیانه یک روانشناس بالینی) حداقل درحدود 2 میلیون تومان حداکثر تا 10 میلیون تومان درماه است. البته که این آمار برای کسانی که دست به کارآفرینی میتواند خیلی بیشتر از اینها باشد.

علم روانشناسی یکی از علومی است که درآمد مناسبی دارد و می‌تواند شغل های متنوعی را در بر گیرد که بر اساس صحبت های یک روانشناسی که در این رشته مشغول هست با اندکی هوش می توان در این رشته موفق شد. با توجه به محلی که افراد در آن فعالیت دارند درآمدها متفاوت است. کار در مناطق پر درآمد یا سازمان‌های پردرآمد مشغول به کار شوند، حقوق آنها بیشتر است و هر چه مدرک تحصیلی بالاتر باشد و سابقه کار بیشتر باشد ممکن است درآمد بیشتری داشته باشند. بطور کلی این رشته یک رشته کاربردی و مورد نیاز است که افرادی که ادامه تحصیل می‌دهند می‌توانند در آینده در آمده مناسب و چشمگیری داشته باشند.

10- گرایش‌های رشته روانشناسی چی هستن؟ و بازار کار هر گرایش چطوره؟

روانشناسی یک رشته تقریباً جدید است که هنوز به تکامل کافی نرسیده است. تا به حال زمینه‌های مختلفی از روانشناسی معرفی شده اما به علت تفاوت رفتارهای انسان و تنوع زمینه‌هایی که در حال به وجود آمدن است ممکن است این تعداد بیشتر نیز شود. به علت ارتباط روانشناسی با موضوعاتی مثل زیست شناسی، فلسفه، انسان شناسی و جامعه شناسی، رشته های جدید کاربردی این علم در حال شکل گیری است.

تا چندسال پیش کارشناسی رشته روانشناسی دارای 6 گرایش :

• بالینی
• بالینی کودک و نوجوان
• صنعتی و سازمانی
• عمومی،
• خانواده درمانی
• روان سنجی

بود اما درحال حاضر کلیه گرایش‌های مقطع کارشناسی رشته روانشناسی ادغام شده است. یعنی تحصیل در این رشته بعد از دوره تحصیل کارشناسی به گرایش‌های مختلف تقسیم می‌شود. گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد نیز همان شش گرایش هستند.

موقعیت های شغلی رشته روانشناسی در این مقطع در گرایش های عمومی، بالینی، بالینی کودک و نوجوان و روانشناسی شخصیت، یکسان می باشد و به شرح زیر است:

• تاسیس کلینیک مشاوره با مجوز از سازمان نظام روانشناسی
• خدمت در مراکز دولتی نظیر بهزیستی – شهرداری – نیروی انتظامی – سازمان زندان ها – کانون اصلاح و تربیت به عنوان کارشناس
•  در سازمان هاو مراکز عالی آموزش به عنوان مدرس.
• در آموزش و پرورش به عنوان معلم یا مشاور مدرسه.
• امکان تاسیس مهد کودک و سرای سالمندان با مجوز سازمان بهزیستی کشور.
• خدمت در کلینیک های درمان اعتیاد – کلینیک های درمانی و مشاوره ای و همکاری با روانپزشکان در زمینه های تشخیصی و درمانی

همچنین در رشته روانسنجی:

• امکان طراحی و ساخت آزمون های جدید
• استاندارد کردن آزمون های موجود
• تحلیل و تفسیر نتایج آزمون های انجام شده

و روانشناسی صنعتی و سازمانی:

• مسئول گزینش نیروهای مناسب با حرفه و شغل مورد نظر
• مسئول منابع انسانی – برنامه ریزی نیروی انسانی – مسئول تحقیق و توسعه منابع انسانی – مسئول آموزش کارکنان و روابط بین آنها

علاقمند به انتخاب رشته روانشناسی هستید؟ یا دانشجوی این رشته؟ یا فارغ التحصیل آن؟ از شنیدن نظرات و تجربیات شما بسیار خوشحال می‌شویم. آنها را با ما در بخش دیدگاه‌ها به اشتراک بگذارید. همچنین می‌توانید سوالهای خود را در این بخش مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط کارشناسان استادبانک پاسخ داده شود.