قبل این که به سراغ توضیح روش مطالعه گشتالتی برویم، بیایید ببینیم که اصلا این گشتالت چه بود؟ گشتالت، یک شیوه روانشناسی بود که در سده بیستم آلمان روی مد افتاده بود. توضیح این نظریه ممکن است پیچیده باشد، بنابراین با یک مثال حلش می‌کنیم.
بر اساس نظریه گشتالت، به فرض یک گلدان، هویت مخصوص به خود را دارد. در این میان تعریفی که شما از آن گلدان ارائه می‌دهید، همواره متفاوت از ماهیت گلدان است. به بیان دیگر، همیشه فاصله‌ای بین واقعیت و آن چه شما فکر میکنید وجود دارد. حالا چطور میشود از این تعریف روانشناختی به روش مطالعه رسید؟ در ادامه با توضیح روش مطالعه گشتالتی، موضوع را برایتان روشن می‌کنیم. برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید مقاله راه های یادگیری بهتر را بخوانید.
استادبانک یک سامانه قدرتمند انتخاب آنلاین معلم خصوصی و درخواست تدریس خصوصی آنلاین یا در منزل است و دانش آموزان بهترین معلم خصوصی آنلاین یا در منزل در تهران و شهرستان ها را در استادبانک می یابند.
منطق تمرکز بر اساس روش مطالعه گشتالتی
آنچه مطالعه خواهید کرد
همانطور که گفتیم، همواره فاصله‌ای بین آن چه که هست و آن چه که تو فکر می‌کنی هست وجود دارد. بر اساس روش مطالعه گشتالتی، شما باید روی حدفاصل ماهیت جسم و ذهنیت خودتان تمرکز کنید. کاربرد گشتالت در آموزش، به این صورت است که شما با تمرکز بر یک مفهوم پرت کننده حواس، مشکلتان را با آن حل میکنید و روی درس تمرکز کنید. بگذارید برایتان یک مثال بزنم.
تصور کنید که وسط درس خواندن ناگهان در مغزتان آهنگ “در قندون” از عمو پورنگ پلی میشود. در این شرایط هرچقدر برای خاموش کردن مغزتان بیشتر تلاش کنید، مغز بیشتر شروع به داد زدن میکند. راه حل خلاص شدن از این مشکل چیست؟ راه حل این است که یک نقس عمیق بکشید و آهنگ را در دنیای واقعی پلی کنید. اما چرا؟
شاید خودتان خبر نداشته باشید، اما ضمیر ناخودآگاه شما از فاصله بین ماهیت و ذهنیت خبر دارد. روش مطالعه گشتالتی بر اساس همین آگاهی به وجود آمده. حالا این ضمیر ناخودآگاه به هر دلیلی یاد آهنگ “در قندون” افتاده. مغز ناخودآگاه می‌داند که آن چه به عنوان آهنگ “در قندون” ذخیره کرده، با اصل آهنگ متفاوت است.
مغز کمال گرای شما، سعی میکند با تکرار چندین باره این آهنگ، درک شما از آن را به آن چه که این آهنگ واقعا هست نزدیک‌تر کند. وقتی شما آهنگ را در دنیای واقعی پلی میکنید، مغز نزدیک‌ترین تجربه به آهنگ را حس میکند و خاموش میشود. به همین راحتی.
چگونه مغزمان به کمک روش مطالعه گشتالتی را راضی کنیم؟
متاسفانه همه چیز به سادگی از یاد بردن آهنگ در قندون عمو پورنگ نیست. خیلی وقت‌ها آن چه حواسمان را پرت کرده صرفا با جست‌وجو در اینترنت پیدا نمی‌شود. اگر توانستید بدون این که وقتتان تلف شود روش مطالعه گشتالتی را پیاده کنید که بهتر، اگر نه باید موارد زیر را بررسی کنید:
- حواستان را جزئیات چیز دیگری پرت کنید
- نگرانی‌هایتان را روی کاغذ بنویسید
- ریلکس کنید
- گوشتان را بگیرید
- بازه خود را نصفه کاره بگذارید
- آب بخورید
1. آن کلاغ را ببین بالای سرت
این شوخی معروف را یادتان هست؟ بر اساس روش مطالعه گشتالتی، هر جا دیدید چاره‌ای ندارید باید این شوخی بی‌مزه را با خودتان بکنید. زل بزنید به کنج سقف اتاق یا یکی از گل‌های قالی و روی آن‌ها تمرکز کنید. سعی کنید مغزتان را بر روی یک چیز در دسترس متمرکز کنید. بعد از این که حسابی به گل قالی نگاه کردید، چشمتان را ببندید و سعی کنید گل قالی را با تمام جزئیات به خاطر بیاورید.
اینگونه مغزتان خوشحال و شاد، بی‌خیال موضوع قبلی میشود. راستی این تکنیک سرعت یادگیریتان را هم افزایش می‌دهد. چون مغز به خودش امیدوار شده، پس می‌تواند مطالب درس را با سرعت بیشتری پردازش کند.
2. رفع نگرانیها به کمک روش مطالعه گشتالتی
شما می‌توانید به کمک روش مطالعه گشتالتی، نگرانی‌هایتان را نیز رفع کنید. اصلی‌ترین عامل نگران بودن درباره یک موضوع، عدم توجه کافی به موضوع مذکور است. اگر موضوعی حین مطالعه نگرانتان میکند، آن را روی کاغذ یادداشت کنید و به خودتان قول بدهید که بعد از تمام شدن درس به آن فکر خواهید کرد.
تا امتحان نکنید باورتان نمی‌شود اما صرف فکر کردن به نگرانیها موجب کاهش نگرانی میشود. نگرانی، چیزی است که وجود خارجی ندارد.
مثلا ممکن است نگران این باشید که فردا نتیجه خوبی در امتحان نخواهید گرفت و یا این که مهلت چکتان به اتمام می‌رسد. این افکار شما را می‌ترسانند اما وقتی روی آن‌ها تمرکز میکنید، مغز ناخودآگاه متوجه میشود که هنوز فردایی نرسیده، هنوز امتحانی داده نشده و هنوز چکی برگشت نخورده.
آن چه هنوز اتفاق نیفتاده غیرواقعی است و درک این غیرواقعی بودن، از ترس شما کم میکند. به همین دلیل است که برخی روش مطالعه گشتالتی را قابل به کارگیری در سایر مسائل زندگی می‌دانند.
3. ریلکس کنید
اگر دیدید نه یادداشت کردن و نه گول زدن مغز جواب نمی‌دهد، بدنتان را ریلکس کنید. بهترین راه برای ریلکس کردن، این است که دراز بکشید، چشمتان را ببندید و روی تنفستان تمرکز کنید.
توجه شود که باید دم و بازدم‌های طولانی داشته باشید. در همان حین که دراز کشیده‌اید، کم کم قسمتهای مختلف بدنتان را رها کنید. هیچ عضله‌ای نباید منقبض باشد. بعد از یک ربع ریلکسیشن، برگردید سر درس و مشقتان.
4. فکر کن ترقه روشن کردی، گوشتو بگیر
یکی از اصلی‌ترین عوامل پرت کننده حواس که می‌توان با روش مطالعه گشتالتی با آن مقابله کرد، صداهای بی‌‌سر و ته و مبهمی، مانند صدای بوق ماشین، صدای ترافیک، صدای جاروبرقی و… است. مغز شما تلاش میکند با نادیده گرفتن ماهیت بی‌معنای این صداها، تعریفی منطقی از آن‌ها ارائه دهد.
این تلاش بی‌ثمر مغز را خسته میکند و این جا است که پای روش مطالعه گشتالتی به ماجرا باز میشود. بر اساس روش مطالعه گشتالتی، در این شرایط بهترین کار این است که به یک موزیک بی‌کلام گوش دهید. اگر با هندزفری این کار را بکنید نتیجه بهتری خواهید گرفت.
5. اجازه بدهید یک آب خوش از گلویتان پایین برود
یکی از بهترین راه‌های مقابله با حواس پرتی، نوشیدن آب است. نوشیدن آب متابولیسم بدن شما را تنظیم کرده و مغزتان را آرام میکند. بحث متابولیسم، سوای از تاثیرات روانی مثبت نوشیدن آب است. تحقیقات ثابت کرده که شنیدن صدای آب، مغز انسان را به آرامش می‌رساند. اگر هیچ کدام از روش‌های بالا جواب ندادند، می‌توانید بازه درسی خود را نیمه کاره بگذارید. برای چند دقیقه درس خواندن را رها کنید تا مغزتان آرام بگیرد.
پلی شدن آهنگ‌های مختلف در مغز، آن هن سر جلسه امتحان، در لحظه ناخوش آیند است. با این حال معمولا بعد از کاهش فشار امتحان، تبدیل به خاطره‌ای بانمک میشود. اگر شما هم این مدل تجربیات را در صندوق خاطرات خود دارید حتما آن را با ما به اشتراک بگذارید.
اگر گوشمان وسط مطالعه شروع به سوت کشیدن کرد چکار کنیم؟ 👂
اگر مشکل بالینی نداشته باشید، بر اساس روش مطالعه گشتالتی، در این شرایط بهترین کار این است که به یک موزیک بی‌کلام گوش دهید. اگر با هندزفری این کار را بکنید نتیجه بهتری خواهید گرفت.
چگونه با روش مطالعه گشتالتی از نگرانیهایمان کم کنیم؟ 👊
وقتی روی نگرانیها تمرکز میکنید، مغز ناخودآگاه متوجه میشود که آن چه شما را ترسانده هنوز اتفاق نیفتاده. آن چه هنوز اتفاق نیفتاده غیرواقعی است و درک این غیرواقعی بودن، از ترس شما کم میکند.
کاربرد گشتالت در آموزش به چه شکل است؟ 🤔
کاربرد گشتالت در آموزش، به این صورت است که شما با تمرکز بر یک مفهوم پرت کننده حواس، مشکلتان را با آن حل میکنید و روی درس تمرکز کنید. بگذارید برایتان یک مثال بزنم.